Sevgili okuyucular,bu hafta bir iş verenin  işyeri hekimi ile
ilgili bir sorusuna cevapla başlamak istiyorum.
İşyeri hekimi FHZ kapsamında bildirilebilir mi?
  Soru şöyle;
''Alüminyum fabrikamızdaki işyeri hekimini şimdiye kadar normalden
bildirdik, ama işyeri hekimini FHZ li olarak bildirmemiz gerektiği
söylendi. Hangisi doğru acaba? Hikmet F.''
Fiili Hizmet Süresi Zammı (FHZ) uygulamasından 5510 sayılı Kanunun 40.
maddesindeki tablonun birinci sütununda “Kapsamdaki İşler/İşyerleri”
başlığı altında yer alan işyerlerinde çalışan ve söz konusu tablonun
ikinci sütununda “Kapsamdaki Sigortalılar” başlığı altında yer alan
işleri yaparak söz konusu işlerin risklerine maruz kalan sigortalılar
yararlanabilmektedir.
Bu bakımdan işyeri hekiminin FHZ uygulamasından yararlanabilmesi,
başka bir ifadeyle 360 güne 60 gün ilave prim gün sayısı kazanabilmesi
için hem tablonun birinci sütununda faaliyet gösteren işyerlerinde
çalışması, hem de tablonun ikinci sütununda belirtilen işleri yapması
gerekiyor.
Haliyle işyeri hekiminin yalnızca tablonun ikinci sütununda belirtilen
işleri yapması FHZ uygulamasından yararlanabilmesi için yeterli
olmayıp, aynı zamanda çalışmış olduğu işyerinin faaliyet alanının da
tablonun birinci sütununda belirtilen faaliyet konusuna uygun olması
icap etmektedir.
Yönetmelikte faaliyet alanıyla ilgili şartlar belirlenmiş
Fiili Hizmet Süresi Zammı Uygulamasının Usul ve Esasları Hakkındaki
Yönetmeliğin 5/3. fıkrasında “…sigortalıların çalıştıkları işyerinin
esas faaliyet alanı birinci fıkrada yer alan tablodaki belirtilen
işler kapsamında olmasa da işyerinin faaliyet alanının bir bölümünde
gerçekleştirilen işin birinci fıkrada yer alan tablodaki belirtilen
işler kapsamında olması durumunda bu bölümde çalışan sigortalılar
fiili hizmet süresi zammı uygulamasından yararlandırılır.” şeklinde
açıklama yapılmıştır.
Buna göre, işyerinin FHZ kapsamında olup olmadığının tespiti
noktasında öncelikle işyerinde yürütülen esas faaliyetin yahut ilave
faaliyetin tablonun birinci sütununda yer alan “Kapsamdaki
İşler/İşyerleri” arasında bulunup bulunmadığına bakılması gerekiyor.
İşyerinin esas faaliyet alanı veya ilave faaliyet alanı 5510/40.
maddede yer alan tablonun birinci sütununda belirtilen kapsamda değil
ise işyerinde tablonun ikinci sütununda belirtilen işlerde
çalıştırılan sigortalılar olsa bile, bu sigortalıların 5510/40. madde
ve FHZ Yönetmeliği çerçevesinde FHZ uygulamasından yararlandırılmaları
mümkün değildir.
Bu bakımdan okurumuz Hikmet beyin yazısında belirtilen alüminyum
fabrikasında ilave faaliyet alanı olarak “insan sağlığına ilişkin
işler” faaliyet alanında ilave bir faaliyet belirlenmemiş ise (ki
alüminyum fabrikasında insan sağlığıyla ilgili işler kapsamında ilave
bir faaliyet yürütülmesi pek de mümkün olmadığından) kanaatimce
yalnızca tablonun ikinci sütununda belirtilen alüminyum oksit ve maden
üretim işleri ile bronz hazırlama işlerinde çalışanların FHZ
uygulamasından yararlandırılmaları mümkün olacak, buna karşın işyeri
hekiminin FHZ uygulamasından yararlandırılması doğru olmayacaktır.
Uygulamada işyeri FHZ kapsamına girmese bile kapsamdaki işlerde
çalışanlar FHZ’li olarak bildirilebiliyor.
Sosyal güvenlik uygulamalarında işyeri sicil numarasının 2 ila 5.
karakterlerinde yer alan numaralar işyerinin faaliyet alanını (NACE
kodunu) ihtiva etmektedir. Bu kodlara göre işyerinin faaliyet alanı
tablonun birinci sütununda belirtilen işlere uygun ise bu işyerlerinde
tablonun ikinci sütununda belirtilen işlerde çalıştırılan
sigortalıların fiili hizmet süresi zammı kapsamında 29,32 veya 35 nolu
belge türü ile bildirilmesine imkân sağlanmıştır.
Buna karşın işyeri sicil numarasının NACE kodu FHZ’li bildirim
yapılmasına uygun değilse, 2020/20 sayılı Genelge ile işyerinde
yardımcı işler kapsamında FHZ kapsamına giren işlerin yapılması ve FHZ
kapsamına giren işlerde çalışan sigortalıların diploma, sertifika v.s
belgeleri ile SGK Müdürlüğüne müracaat edilmesi halinde, işyerinin
esas faaliyet alanına veya ilave faaliyet alanına bakılmaksızın, SGK
Müdürlüklerince FHZ kapsamında bildirim yapılabilmesi için uygun olan
belge türü (29, 32 veya 35 nolu belge türü) MUHSGK uygulamasına
açılmaktadır.
Haliyle FHZ uygulamasından yararlanabilmek için gerek işyeri yönünden
gerekse çalışanlar yönünden her iki koşulun birlikte sağlanması
gerektiği halde, birinci koşul sağlanmadan yalnızca ikinci koşula
bakılarak çalışanların bir kısmı FHZ ‘li olarak bildirilebilmektedir.
İşyerinin faaliyet alanının belirlenmesi noktasında mükellefiyet
belgesine bakılabilir
Şirketlerin esas faaliyet konusu dışında dört tane de ilave faaliyet
konusu (NACE kodu) belirlemeleri mümkün bulunmakla birlikte ilave
faaliyetlere ilişkin NACE kodları vergi dairesi tarafından düzenlenen
mükellefiyet belgesinde gösterilmektedir.
Bu bakımdan FHZ uygulamasından yararlandırılacak sigortalılar için
işyeri sicil numarasının NACE kodu FHZ’li bildirim yapılmasına uygun
değilse çalışanın yardımcı iş kapsamında diploma veya sertifikası
ibraz edilerek FHZ uygulamasından yararlandırılmasının kanunun lafzına
ve amacına uygun olmadığı, bu işyerlerinden FHZ’li bildirim
yapabilmesi için çalışanların diploma veya sertifikalarının yanı sıra
işyerinin faaliyet alanının FHZ kapsamında olduğunu vergi dairesinden
alacakları mükellefiyet belgesi ile kanıtlamalarının istenilmesi
yerinde olacaktır.
Ayrıca alüminyum fabrikasında çalışan işyeri hekimi örneğinde olduğu
gibi her ne kadar işyerinin faaliyet alanı FHZ kapsamında bildirim
yapılmasına uygun olsa da işyerinin esas veya ilave faaliyet alanı
içinde olmayan işlerde çalışan sigortalılar tablonun ikinci sütununda
belirtilen işlerde çalıştırılıyor olsa bile FHZ li olarak
bildirilemeyeceğine yönelik yapılacak bir açıklama da uygulamanın
aksayan yönlerinin düzeltilmesi noktasında faydalı olacaktır.
  Bu hafta son olarak maden işçilerinin emeklilik durumuna değinmek istiyorum.
MADEN İŞÇİLERİNİN EMEKLİLİK DURUMLAR
Madenlerdeki çalışma şartlarının ağır ve tehlikeli olmasının yanı sıra
başta pnömokonyoz hastalığı olmak üzere işçi sağlığını tehdit eden
faktörler nedeniyle maden işyerlerinin yer altında yürütülen işlerinde
çalışan sigortalıların emeklilik şartlarında önemli kolaylıklar
sağlanmıştır.Maden işçilerinin emeklilik koşulları, madenlerde ilk
defa 2008/Ekim öncesi veya sonrası çalışmaya başlamalarına göre
değişmektedir.
2008/Ekim öncesi çalışmaya başlayanlar
Maden işyerlerinin yeraltı işlerinde ilk defa 2008/Ekim öncesi
çalışmaya başlayarak;
a) En az 20 yıldan beri maden işyerlerinin yeraltı işlerinde sürekli
çalışan ve bu işlerde en az 5000 prim gün sayısı bulunan sigortalılara
yaş şartı aranmaksızın
b) En az 25 yıldan beri maden işyerlerinin yeraltı işlerinde
münavebeli çalışan ve bu işlerde en az 4000 prim gün sayılı bulunan
sigortalılara yaş şartı aranmaksızın 8100 gün prim ödemiş sigortalılar
gibi
     Sevgili okuyucularımız yurtdışında çalışan veya resmi olarak
ikamet eden bayanların bu ikamet sürelerini borçlanmayı düşünen
vatandaşlarımız var sa Haziran ayı çıkmadan borçlanma yapmalarında
fayda var.Zira Temmuz ayından geçerli ciddi artışlarda etkilenmemiş
olacaklar Bu konuda  gerekli belgeleri zamanında göndermeleri halinda
Ülkemize gelmelerine gerek kalmadan Aksaray daki emeklilik ofisimizde
borçlanma işlemleri yürütü.
c) 50 yaşını dolduran ve prim gün sayılarının en az 1800 gününü maden
işyerlerinin yeraltı işlerinde geçirmiş olan sigortalılardan
-İlk defa 8/9/1999 ve öncesinde işe girmiş olanlara ya 5000 prim gün
sayısı ya da 15 yıl sigortalılık süresi ve en az 3600 gün sayısı
şartlarından birini yerine getirmeleri kaydıyla
-İlk defa 9/9/1999 ila 30/9/2008 arasında işe girmiş olanlara ise ya
7000 prim gün sayısı ya da 25 yıl sigortalılık süresi ve en az 4500
prim gün sayısı şartlarından birini yerine getirmeleri kaydıyla
yaşlılık aylığı bağlanır.
2008/Ekim öncesi maden işyerlerinin yeraltı işlerinde çalışmaya
başlayan sigortalıların 2008/Ekim öncesi ve sonrası yer altı
çalışmalarına ilişkin prim gün sayılarının en az 1800 olması halinde
bu çalışmalarının 1/4’ü yalnızca prim ödeme gün sayılarına ilave
edilir, yaştan indirim yapılmaz. Bu sigortalılar hakkında 5510 sayılı
Kanunun 40. maddesinde öngörülen fiili hizmet süresi zammına ilişkin
hükümler uygulanmaz.
 . Yurt dışında çalışan vatandaşlarımızın borçlanma ve emeklilik
hususlarında yardımcı olmaktayız.İrtibat telefon 0 532 541 02 70
Gelec3k hafta yeni konularda buluşmak