Çocuklarda eğri boyun (Tortikollis) genellikle bebeklik döneminde görülen, doğumsal veya kazanılmış sebeplere bağlı olarak bebeğin boynunda eğrilik olması durumudur. Aileler bebeğin hep aynı tarafa dönerek yattığını ya da kafasını hep bir tarafa doğru eğik tuttuğunu fark ederek hastaneye başvururlar. Bu hastalık genellikle doğum gerçekleştikten 2 ay sonra belirti verirken bebeklik ya da çocukluk döneminde de ortaya çıkabilir.
Boynun her iki yan tarafında sternokleidomastoid, kısa adıyla SCM denilen iki büyük kas bulunur. Bu kaslar, kafatasının arkasından (kulak arkası) göğüs kemiğine ve köprücük kemiğine uzanırlar. Kaslardan birinin kısalması ile boyun yana yatar ve eğri boyun hastalığı (tortikokis) meydana gelir. Boyun eğriliği anlamına gelen tortikolis, kendi içinde konjetinal tortikolis ve edinilmiş tortikolis olarak ikiye ayrılır. Konjenital tortikolis: Genellikle doğuştan meydana gelen konjenital tortikolis, bebeğin dünyaya geldikten sonraki ilk 2 ayında baş ve boyun hareketi yeteneğini kazanmasıyla ortaya çıkar. Edinilmiş tortikolis: Konjenitalin aksine daha sonra meydana gelen edinilmiş tortikolis, yaralanma, viral enfeksiyon veya iltihaplanmayla birlikte oluşur.
Genellikle bebekler veya çocuklarda boynun belirli bir tarafa eğilmesi durumu olan tortikolisin kesin bir nedeni söz konusu değildir ancak bebeklerin sternokleidomastoid kaslarından (SCM) birinin kısalması özellikle konjenital tortikolisi meydana getirir. Edinilmiş tortikollis ise viral bir enfeksiyondan, yaralanmadan veya anormal bir hareketten dolayı servikal bağların tahriş olmasından kaynaklanabilir. Genel olarak tortikolis nedenleri şunları içerir: Sternokleidomastoid kaslarının kısalması, bebeğin rahimde konumlanma şekli, bebeğin boyun kaslarında kan toplanması, bebeğin kas dokusunun kalınlaşması, anormal hareket ve uyku pozisyonunda gariplik, viral enfeksiyonlar, boyunda kas spazmı, boyun fıtığı, gastroözofageal reflü, yaralanmalar ve bazı ilaçlara karşı reaksiyon.
Eğri boyun hastalığının gözle görülür en net belirtisi bebeğin boynunun bir tarafa doğru belirgin bir şekilde eğilmesidir. Bunlarla birlikte boyunda acı, ağrı, boyun hareketlerinde kısıtlanma durumu da tortikolis belirtileri arasında sıralanabilir. Tortikolis belirtileri şu şekilde özetlenebilir: Başın belirli bir tarafa doğru eğilmesi, baş ve boyun hareketlerinin kısıtlanması, bebek veya çocukların bir omuzunun diğerinde daha yüksek olması, boyun kaslarında gerginlik, sertlik veya şişlik, yüz hatlarında düzensiz özellikler, boyun ağrısı, baş ağrısı ve kafa titremesidir. Özellikle konjenital tortikollisin tedavisi için genellikle boynun gerilmesine ve düzeltilmesine yardımcı olmak adına fizik tedaviyi uygulamalarıyla birlikte açma germe egzersizleri tercih edilir. Edinilmiş tortikollisin tedavisinde ise amaç, altta yatan nedenin (enfeksiyon için antibiyotikler gibi) tedavisine ve semptomların hafifletilmesidir. Nadir de olsa, kasın uzatılması veya gevşetilmesi için ameliyat da gerekebilir ancak bu durum tortikolisin şiddetine bağlıdır. Semptomlara bağlı olarak edinilmiş tortikolis tedavisi için şu yöntemler uygulanabilir: Antibiyotikler, ağrı kesici ilaçlar, sert boyun kaslarını gevşetmek için botulinum toksini enjeksiyonları, ısı terapisi, masaj, tortikolis yastığı, boyunluk, fizik tedavi ve uyku pozisyonu önerileri önemlidir.
Tortikolis tedavisi için uygulanacak fizik tedavi programları, örneğin bebek bezi değişiklikleri sırasında, belirli bir programa göre evde yapabileceğiniz özel egzersizleri içerir genellikle fizyoterapist kontrolünde yapılmalıdır. Ayrıca, bebeğinizi nasıl tutacağınızı ve çevresini, onu başını çevirmeye ve SCM kasını germeye teşvik edecek şekilde nasıl hareketler yapılması gerektiği de yine doktor kontrolünde gerçekleşmelidir çünkü yapılacak yanlış bir uygulama boyun eğriliğini ve semptomlarını daha da artırabilir.
Sağlıklı, mutlu ve ağrısız günler dileğimle…