Sevgili okuyucularımız,bu günlerde EYT nin de etkisi ile Sosyal
Güvenlik Kurumu merkez ve taşrada il müdürlüklerinde tahsis talebi
yoğunluğu yaşanmaya devam etmekte. Halen mart ayında yapılan tahsis
talebi sonuçlanamayanlar var. Bu nedenle güncel olması da  nedeniyle
bu şekilde aylığı baağlanamamış kişilerin genel sağlık sigortaları ile
ilgili bir soruyu cevaplıyarakbu haftaki yazımıza başlamak istiyorum.
    Sorumuz şöyle: '20/3/2023 tarihinde işten ayrılıp emeklilik
başvurusunda bulundum, sonrasında aynı şirkette SGDP’li olarak
çalışmaya başladım. Ancak Bağkur hizmetlerimin birleştirilmesi
nedeniyle henüz aylığım bağlanmadı. e-Devletten baktığımda
2023/Haziran ve Temmuz ayı için GSS borcu çıkmış, bu borcu ödemeli
miyim, ödemezsem sağlık hizmeti alabilir miyim? S. Ali T.'
   TAHSİS TALEPLERİ HENÜZ SONUÇLANAMAMIŞ VATANDAŞLARIMIZIN SAĞLIK
PROVİZYONU VE GSS İŞLEMLERİ
Sosyal güvenlik mevzuatına göre işten ayrıldıkları tarihten önceki son
bir yıl içinde;
30 gün genel sağlık sigortası prim günü bulunan sigortalılara 10 gün süreyle,
90 gün genel sağlık sigortası prim günü bulunan sigortalılara 10+90 gün süreyle
provizyon verilmektedir. Bu sürenlerin bitimi sonrasında başka bir
kişinin bakmakla yükümlüsü durumunda olmamaları halinde 5510/60-g
kapsamında primleri kendilerince ödenmek üzere genel sağlık sigortası
kapsamına alınmaktadırlar.
5510/60-g kapsamına alınan genel sağlık sigortalılarına ise son bir
yıl içinde 30 genel sağlık sigortası prim gün sayılarının bulunması ve
60 günden fazla ödeme vadesi geçmiş prim borçlarının bulunmaması
kaydıyla, sağlık hizmetlerinden yararlanmak üzere provizyon
verilmektedir.
Bu bakımdan, okurumuz Ali beyin emeklilik işlemlerinin henüz
sonuçlanmamış olması nedeniyle işten ayrıldığı 20/3/2023 tarihinden
sonraki 10+90 gün süreyle sağlık hizmetlerinden yararlanma hakkı 18
Haziran tarihinde sona ermiş ve 19 Haziran itibariyle 60/g bendi
kapsamında genel sağlık sigortası kapsamına alınmıştır. 60/g bendi
kapsamındaki genel sağlık sigortalılarının 60 günden fazla ödeme
vadesi geçmiş borcunun bulunmama şartına dönem bazında bakıldığından,
19 Haziran’dan itibaren tahakkuk edecek genel sağlık sigortası prim
borçlarını hiç ödemese bile 30 Eylül 2023 tarihine kadar 60/g bendi
kapsamında provizyon alabilecektir. Ali beye 30 Eylül tarihine kadar
emekli aylığının bağlanması halinde tahsis talebinde bulunduğu
20/3/2023 tarihinden itibaren 60/f bendi kapsamında genel sağlık
sigortalısı sayılacağından 60/g bendi kapsamındaki tahakkuk etmiş prim
borçları silinecek, haliyle 60/g bendi kapsamındaki GSS prim
borçlarını ödemesi söz konusu olmayacaktır.
Diğer taraftan Sosyal Güvenlik Kurumundan gelir veya aylık almakta
olan kişilerden %10 oranında katılım payı alınmakta iken, 60/g
kapsamında olan genel sağlık sigortalıları ile aktif sigortalılar
yönünden katılım payı % 20 oranında alınmaktadır. Bu bağlamda tahsis
talep tarihinden sonra emekli aylığının geç bağlanmış olması nedeniyle
% 10 yerine % 20 katılım payı ödeyen vatandaşların fazladan ödedikleri
% 10 oranındaki katılım paylarının iadesi için gelir veya aylık
bağlama işlemlerinin tamamlanmasının ardından sağlık sosyal güvenlik
merkezlerine müracaat etmeleri gerekecektir.
EMEKLİLİK NEDENİYLE İŞTEN AYRILAN İŞÇİLER TOPLU İŞTEN ÇIKARMA
KAPSAMINDA SAYILMAZ
   Son olarak Bir iş verenimizin geneli igilendiren  şu sorusunu da
cevaplamak istiyorum.
  'Temmuz ve Ağustos ayında emekliye ayrılacak çalışanlarla birlikte
12 işçinin tazminatını ödeyerek çıkış işlemini yapacağız. Mevcutta 86
çalışanımız var. Yapacağımız çıkış işlemleri toplu işçi çıkartmaya
girer mi, ne yapmamız gerekir? '
4857 sayılı İş Kanunu’nun 29. maddesinde öngörülen toplu işçi çıkarma
hükümleri 20 ve üzeri işçinin çalıştığı işyerlerinde uygulanmaktadır.
İşyerinde çalışan işçi sayısı:
20 ila 100 arasında ise en az 10 işçinin
101 ila 300 işçi arasında ise en az yüzde on oranında işçinin
301 ve daha fazla ise en az 30 işçinin
İş Kanunu’nun “Süreli fesih” balıklı 17. maddesi uyarınca bir aylık
süre içinde aynı veya farklı tarihlerde işine son verilmesi toplu işçi
çıkarma sayılmaktadır. Bir aylık süre takvim ayını ifade etmeyip,
işten en son çıkarılan işçinin işten çıkış tarihinden geriye doğru bir
ayı ifade etmektedir.
Buna karşın;
Deneme süreli sözleşmenin deneme süresi içinde işçi veya işveren
tarafından feshi
İşçinin istifası
Aynı işverenin diğer işyerine nakli
İşçinin 24. madde çerçevesinde haklı nedenle feshi
İşveren tarafından 25. maddeye ilişkin fesihler
İş sözleşmesinin ikale ile sona erdirilmesi
Mevsim ve kampanya işlerinde çalışan işçilerin mevsim bitimi ve
kampanya bitimi nedeniyle işten çıkarılmaları
Emeklilik veya toptan ödeme, emeklilik için yaş dışında diğer
şartların tamamlanması nedenleriyle yapılan fesihler toplu işçi çıkarma kapsamında
değerlendirilmemektedir.
İşveren toplu işçi çıkarmak istemesi halinde en az 30 gün öncesinde
işçi çıkarmanın sebeplerini, bundan etkilenecek işçi sayısını ve
grupları ile işe son verme işlemlerinin hangi zaman diliminde
gerçekleşeceğini ilgili sendikaya ve Çalışma ve İş Kurumu İl
Müdürlüğüne bildirmek zorundadır. Fesih bildirimleri, işverenin toplu
işçi çıkarma isteğini Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğüne
bildirmesinden otuz gün sonra hüküm doğurur.
Okurumuzun işyerinde çalışan işçi sayısının 86 olduğu dikkate
alındığında 10 veya üzerinde işçinin iş akdinin bir aylık süre içinde
(aynı veya farklı tarihlerde) süreli fesih yani 04 nolu kodla
feshedilmesi toplu işçi çıkarma sayılacaktır. 2023 yılında toplu işçi
çıkarma ile ilgili hükümlere aykırı hareket eden işverenlere ise bu
durumdaki her işçi için 3.475 TL idari para cezası uygulanacaktır.
  Aksaray da ki emeklilik ofisimizde gerek yurt dışındaki
vatandaşlarımızın borçlanma ve aylık bağlama işlemleri, gerek se
sosyal güvenlikle ilgili soru ve sorunlarınıza yardımcı olunmaktadır.
İrtibat telefonu 0 532 541 02 70 Gelecek hafta yeni konularda buluşmak
üzere hoşça kalın.