Sevgili okuyucularımız bu hafta bir iş verenin , çalışanlarının
aldıkları istirahat raporlarını nasıl kontrol ettirileceği ile ilgili
bir sorusunu cevaplamakla yazımıza başlamak istiyorum. Soru şöyle:

 İstirahat raporu alan çalışanlarımıza ücretlerini tam ödüyoruz.
Sonrasında çalışan SGK’nın ödediği rapor parasını firmaya iade ediyor.
Çalışanlarımızın istirahatli olduğu dönemde herhangi bir hak kaybı
olmadığı için bu uygulamayı suistimal ettiğini düşündüğümüz
işçilerimizin istirahat raporlarının doğruluğunu nasıl kontrol
ettirebiliriz? Ahmet Kaan T.

Doğruluğundan şüphe edilen istirahat raporlarına Sağlık Raporları Usul
ve Esasları Hakkında Yönergenin 37. ve 43. maddelerinde belirtilen
usul ve esaslar çerçevesinde itiraz edilebilmektedir.

Doğruluğundan tereddüt edilen istirahat raporları için;

Raporunun düzenlendiği tarihten itibaren en geç 30 gün içinde
çalışanın ikametinin bulunduğu ildeki il sağlık müdürlüğüne bir
dilekçe ve eki sağlık raporu ile başvurularak hakem hastanenin
belirlenmesi istenilir.
İl sağlık müdürlüğünce, çalışan, Yönerge eki Hakem Hastane
Listesindeki ikametine en yakın hastaneye sevk edilir.
İtiraza konu istirahat raporunu ilk düzenleyen hastane aynı zamanda
Yönerge eki Hakem Hastane Listesinde yer alıyor ise çalışan listede
yer alan aynı veya üst roldeki diğer en yakın hastaneye sevk edilir.
Çalışan en geç 20 gün içinde çalışan sevk yazısı ile birlikte ilgili
hastaneden randevu talebinde bulunur.
İstirahat raporlarına yönelik yapılan itirazlar sevkin yapıldığı hakem
hastanenin sağlık kurulunca değerlendirilir.
Hakem hastanenin sağlık kurul kararı kesindir. Bu karara itiraz edilemez.
İstirahat raporuna itiraz sonrası oluşacak giderler firma tarafından karşılanır.

İstirahat raporlarına itiraz işlemleri bu şekilde olmasına rağmen,
özellikle kısa süreli istirahat raporlarına yönelik yapılacak
itirazlar sonrası hakem hastane tarafından farklı bir karar verilmesi
pek mümkün gözükmemektedir. Ancak çalışanın istirahat raporundan
şüpheye düşülmüş olması nedeniyle hakem hastaneye sevk edilmesi,
ilerleyen süreçte yeniden istirahat raporu alması noktasında caydırıcı
olabilecektir.
   Bu hafta ikinci olarak borçlanma kapsamında ödenen paraların iadesi
ile ilgili bir soruyu cevaplayalım.
BORÇLANMA KAPSAMINDA ÖDENEN PARALARIN İADESİ MÜMKÜN MÜ?
  Sigortalımızın sorusu şöyle:
550 günlük askerlik süremi geçen sene borçlanarak ödemiştim.
Borçlanmadan vazgeçerek ödediğim paraları geri alabilir miyim, ne
yapmam gerekir? Seyfettin D.

Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 66/11. fıkrasına göre doğum
veya askerlik gibi 5510 sayılı Kanuna yapılan borçlanmalarda;

“Aylık bağlanmamış olması” ve Kuruma müracaat edilmesi halinde
borçlanmadan vazgeçilebilmektedir.
Ödenen borçlanma tutarının tamamı faiz uygulanmaksızın iade edilmektedir.
Borçlanılan tutarın tamamının iadesi mümkün olup, bir kısmının iadesi
mümkün değildir.

Borçlanma tutarlarının iadesinde “aylık bağlanmamış olması” şartı
SGK’nın 2013/11 sayılı genelgesinde, “tahsis talebinde (emeklilik
başvurusunda) bulunmamış olma, bulunulmuş ise tahsis talebinden sarfı
nazar etme” şartına bağlanmıştır.

Dolayısıyla borçlanma tutarının iadesinin talep edilmesi halinde, iade
işleminden önce sigortalı veya hak sahibinin tahsis talebinde bulunup
bulunmadığı araştırılmakta, iade başvurusunun tahsis talep tarihinden
önce olduğunun anlaşılması halinde borçlanma tutarı iade edilmekte,
tahsis talep tarihinden sonra olduğunun anlaşılması halinde ise talebi
reddedilmektedir. Ancak tahsis talebinden sonra iade başvurusunda
bulunmakla birlikte tahsis talebinden sarfınazar eden vatandaşlara da
borçlandıkları tutarlar iade edilmektedir.

Tahsis talebinden sarfı nazar edilmesi ise SGK’nın 2018/38 sayılı
genelgesinde, sigortalı veya hak sahiplerinin tahsis talebinde
bulunduktan sonra “gelir/aylık bağlama işlemi gerçekleşmeden” bu
taleplerinden vazgeçtiklerini Kurumumuza yazılı olarak bildirmeleri
halinde geçerli kabul edilmekte, aksi halde yani gelir/aylık bağlama
işlemleri tamamlanmış ise reddedilmektedir.

Bu bakımdan henüz tahsis talebinde bulunmadığınız dikkate alındığında
borçlanma başvurusu yaptığınız SGK Müdürlüğüne bir dilekçe ile
başvurmanız halinde ödediğiniz borçlanma tutarının tamamı faiz
uygulanmaksızın tarafınıza iade edilecektir.

ÇALIŞANIN YABANCI UYRUKLU EŞİ SAĞLIK HİZMETLERİNDEN NASIL YARARLANIR?
  Son olarak yabancı uyruklu eşinin genel sağlık sigortalılığı ile
ilgili bir sorusunu cevaplayalım.Soru şöyle:
Sigortalı olarak bir işyerinde çalışıyorum. Yeni evlendiğim eşim
yabancı uyruklu. Eşim benim üzerimden sağlıktan yararlanabilir mi? Ne
yapmamız gerekir? K.O.

Genel sağlık sigortalısının sigortalı sayılmayan ve isteğe bağlı
sigortalı olmayan, ayrıca kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya
aylık bağlanmamış olan eşi bakmakla yükümlü olunan kişi kapsamında
sağlık hizmetlerinden yararlanır.

Genel sağlık sigortalısının yabancı uyruklu eşi de ikili sosyal
güvenlik sözleşmeleri dikkate alınarak vatandaşı olduğu ülkede
sigortalı olmaması halinde bakmakla yükümlü olunan kişi kapsamında
sayılmaktadır.

Genel sağlık sigortalısının yabancı uyruklu eşinin bakmakla yükümlü
olunan kişi kapsamında sağlık hizmetlerinden yararlanabilmesi için
genel sağlık sigortalısı tarafından ikametine en yakın sosyal güvenlik
merkezine 2017/26 sayılı Genelgenin 2 nolu ekinde yer alan “Sağlık
Yardımı Talep ve Taahhüt Formu” ve evlilik cüzdanı ile birlikte
başvurulması gerekmektedir.

Ancak 5510 sayılı Kanunun 64. maddesi uyarınca yabancı ülke
vatandaşlarının genel sağlık sigortalısı oldukları veya genel sağlık
sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi sayıldıkları tarihten önce
mevcut olan kronik hastalıklarının finansmanı Sosyal Güvenlik
Kurumunca karşılanmamaktadır.
    Sevgili okuyucularımız , Aksaray da ki emeklilik ofisimizde yurt
dışında çalışan  vatandaşlarımızın borçlanma ve emeklilik işleri
yanında sgk ile ilgili sorunlarınıza yardımcı olunmaktadır. İrtibat
telefonumuz 0 532 541 02 70 bu yazılarımızı gönderdiğimiz Dikili deki
Reyhan bağımızdan hepinize sağlıklı ve huzurlu günler diliyorum.