Sevgili okuyucularımız bilindiği üzere EYT hakkındaki kanun
Yürürlüğe girdi.Daha önceki yazılarımızda da belirttiğimiz gibi artık
EYT ile ilgili tereddüt edilen hususlardan bahsedeceğiz ,çok sorulan
ve geneli ilgilendiren sorulara cevap vermeye çalışacağız.
BU hafta geneli ilgilendiren 9 soruya cevap vererek konuya açıklık
getirmeye çalışacağız.
--9 soruda EYT’liler ve işverenlerce dikkat edilecek hususlar --
8/9/1999 öncesi işe girmiş sigortalıların emeklilikte yaş şartını
kaldıran 7438 sayılı Kanunun 3/3/2023 tarihinde yürürlüğe girmesiyle
birlikte kimi vatandaş emekli olabilir yazısı almak için, kimi
vatandaş emeklilik başvurusu için sosyal güvenlik merkezlerinde uzun
kuyruklar oluştururken, akıllarda bazı soru işaretleri
kalabilmektedir.
Mart ayının 3’ü ile 31 arasında emeklilik başvurusunda bulunmak
arasında bir fark var mı?
Mart ayı içinde emeklilik başvurusunda bulunan özel sektör
çalışanlarının emekli aylıkları 1 Nisan’dan itibaren hesaplanacaktır.
Bu bakımdan Mart ayının başında veya sonunda emeklilik başvurusu
yapmak arasında sigortalının lehine veya aleyhine bir durum oluşması
söz konusu değildir.
Emeklilik başvurusu için e-Devlet yerine SGM’lere başvurulduğunda
işlemler daha çabuk sonuçlanır mı?
Vatandaşlar arasında sosyal güvenlik merkezlerine şahsen başvurulması
halinde emeklilik işlemlerinin daha kısa sürede sonuçlandırılacağı
yönünde bir algı olsa da SGK tarafından emeklilik işlemleri yapılırken
kişinin hangi yöntemle başvurduğu yönünde bir ayırım yapılmamaktadır.
Emeklilik başvurusu için işten ayrılış bildirgesinin ne zaman verilmesi gerekir?
Genel kural, önce işverenin işten ayrılış bildirgesi düzenlemesi,
sonra sigortalının emeklilik başvurusunda bulunmasıdır.
Ancak aynı ay içinde olmak kaydıyla, emeklilik başvurusundan sonra
işten ayrılış bildirgesi düzenlenen sigortalıların başvuruları da
geçerli sayılmaktadır.
Emeklilik için “emekli olabilir” yazısı alınması şart mıdır?
EYT’li vatandaşların emekli olabilmeleri için kadın ise 20 yıl, erkek
ise 25 yıl sigortalılık sürelerini tamamlayıp, prim gün sayılarını da
doldurmuş olmaları gerekiyor.
Bu şartlar sağlanmış ise SSK kapsamında emekli olacak sigortalılar
için işten ayrılış bildirgesi düzenlenmesi yeterli olup, ayrıca
“emekli olabilir” yazısının alınması gibi bir şart bulunmamaktadır.
“Emekli olabilir” yazısı olmadan kıdem tazminatı ödenebilir mi?
EYT başvurularında yaşanan yoğunluk nedeniyle Sosyal Güvenlik
Kurumunca “Emekli Olabilir” yazılarıyla ilgili yapılan duyuruda
“sadece hizmetlerinde tereddüt edilen sigortalılar için resmi yazı
talep edilmesi” gerektiği belirtilmiştir.
Buna göre çalışanın e-Devlet uygulamalarından alacağı hizmet
dökümündeki bilgilerden ya da Çalışma Hayatım başlıklı uygulamadan
alacağı ekran görüntüsünden emekli aylığına hak kazandığı kesin olarak
anlaşılıyorsa “emekli olabilir yazısı” olmadan da işten ayrılış
bildirgesi düzenlenerek kıdem tazminatı ödenmesi mümkündür.
Bu aşamada özellikle,
4/a kapsamındaki hizmet süreleri ile birlikte 4/b veya 4/c kapsamında
hizmet süresi bulunan sigortalılar yönünden,
Hizmet dökümünde Sahte (S) , Şüpheli (Ş), Kontrollü (K) kodlu
işyerleri bulunan sigortalılar yönünden
SGK’dan emekli olabilir yazısı istenilmesinde yarar bulunmaktadır.
Emeklilik nedeniyle çıkış-giriş yapılıp SGDP’li bildirilen
sigortalının sonradan emekli aylığına hak kazanmadığı anlaşılırsa
idari para cezasına maruz kalınır mı?
Emekli aylığına hak kazanmadığı halde SGDP’li olarak bildirildiği
sonradan anlaşılan sigortalılara yönelik işten ayrılış ve işe giriş
bildirgesi ile düzeltme amacıyla verilecek muhtasar ve prim hizmet
beyannamesine idari para cezası uygulanmamaktadır. Ancak SGDP’li
bildirimlerin tüm sigorta kollarına dönüştürülmesinin ardından ortaya
çıkacak fark primlerin gecikme zammıyla birlikte ödenmesi
gerekecektir.
Emeklilik nedeniyle çıkışı yapılan sigortalı tekrar ne zaman çalışmaya
başlayabilir?
Emeklilik nedeniyle işten ayrılış bildirgesi verilen sigortalılar,
işten çıkış tarihini izleyen günden itibaren SGDP’ye tabi olarak
çalışmaya başlayabilirler.
Emekli olduktan sonra yeniden çalışmaya başlayan sigortalılar için beş
puanlık prim indiriminden nasıl yararlanılacak?
SGDP’ye tabi çalıştırılacak sigortalılara yönelik beş puanlık prim
indirimi yalnızca 3/3/2023 ve sonrasında yaş dışındaki diğer şartları
sağlamış olmaları nedeniyle işten ayrılıp, 30 gün içinde aynı
işyerinde yeniden çalışmaya başlayanlara yönelik verilecektir.
2/3/2023 ve öncesinde SGDP’li olarak çalışmaya başlamış veya 3/3/2023
tarihinden sonra yaş koşulunu da sağlayarak emekli olmuş çalışanlar
(EYT’li olmayanlar) yönünden beş puanlık indirimden yararlanılması
mümkün olmayacaktır. Dolayısıyla emekli çalışanlar yönünden bu
ayrıntıların dikkate almadan SGDP’ye tabi tüm çalışanlardan dolayı beş
puanlık prim indiriminden yararlanılması halinde sonradan yersiz
yararlanılan teşviklerin faiziyle birlikte ödenmesi gündeme
gelebilecektir.
Emekli aylığı başvuruları sonuçlandırılmamış vatandaşlar SGK’dan avans
talep edebilir mi?
Emekli aylığına hak kazanarak emeklilik başvurusunda bulunmuş
olmalarına rağmen, 90 gün içinde emekli aylıkları ödenmeyen
vatandaşlara yazılı talepte bulunmaları hâlinde avans
ödenebilmektedir. Avans miktarı her üç ay için net asgari ücretin üç
katını geçmemek üzere Kurumca belirlenmektedir.
EYT ile ilgili akıllara takılabilecek genel hususları yine
sizlerle paylaşmaya devam edeceğiz inşallah.Bu konularda i
sorularınıza Aksaray daki emeklilik ofisimizde cevap verilmektedir
İrtibat telefonu 0 532 541 02 70 Gelecek hafta buluşmak üzere
hepinize sağlıklı ve hayırlı günler diliyorum.
Hoşça kalın efendim..