Sevgili okurlar bir önceki yazımızda ekran maruziyetinin çocuklarımız üzerindeki etkilerine kısaca değinmiştik. Bu yazımızda ise anne, babalar ve diğer bakım verenlere bu konuda neler yapabileceklerine dair bazı tavsiyelerimiz olacak. Bunlar:
Çocuk 18 aylık olana kadar ekran kullanımını bir yetişkinle (örneğin şehir dışında olan bir ebeveynle) görüntülü sohbet etmekle sınırlayın.
18-24 ay arası ekran süresi, bakım veren eşliğinde eğitici programların izlenmesiyle sınırlandırılmalıdır.
2-5 yaş arası çocuklar için eğitim amaçlı olmayan ekran süresini hafta içi yaklaşık 1 saat, hafta sonu ise 3 saatle sınırlayın.
6 yaş ve üzeri için sağlıklı alışkanlıkları teşvik edin ve ekran içeren aktiviteleri sınırlayın.
Yemek sırasında ve uykudan önceki son 1 saat ekran kullanımına izin vermeyin.
Ekranları emzik, bebek bakıcısı veya öfke nöbetlerini durdurmak için kullanmaktan kaçının.
Çocuk ve ergenlerin ekran kullanımlarının yerini, zamanını, içeriğini, niteliğini ve süresini belli kurallara bağlayın.
Çocukların internette karşılaştıkları zararlı ya da zararsız tüm içerikleri doğru bir şekilde değerlendirebilmeleri için onlara sorgulama ve eleştirel düşünme yeteneklerini kazandırın.
Çocuğun izlediği/oynadığı medyayı denetleyin, ekranın çocuğun odası yerine evin ortak kullanım alanlarında kullanılmasını teşvik edin.
Çocuğunuza internette kendisini nasıl koruyabileceğini öğretin ve olası tehlikeler hakkında konuşun.
Özellikle ergenlik öncesi dönemde ekran karşısında ebeveynin çocukla birlikte vakit geçirmesi tavsiye edilir.
Uygunsuz içerikli web sitelerine erişimi engellemek için uygun güvenlik önlemlerini alın. Cihazlardaki ebeveyn denetimlerini öğrenin ve kullanın.
Çocukla etkileşim içindeyken arka planda TV’nin çalışmamasına dikkat edin ve cep telefonunun uzakta olduğundan emin olun. (Hem çocuklara örnek olabilmek hem de etkileşim sırasında dikkatin ekrana kaymaması için).
Çocuğunuzun meraklarını teşvik edin. İlham alabileceği, yeni şeyler keşfedebileceği, öğrenme odaklı ortamlara girmesine yardımcı olun. Özellikle de performanstan ziyade çaba ve kararlılığa önem verin.
Çocuğu kendi ilgi alanlarına ve yaşına uygun aktivitelere yönlendirin.
Zaman zaman onların oyununa dahil olmayı teklif edin. Sizinle zaman geçirmek ve birlikte oyun oynamak gelişimleri için çok önemli olduğu gibi aranızdaki ilişkinin güçlenmesini de sağlar.
Çocuklar yasaklar, cezalar ve uyarılardan çok çevresine bakarak öğrenirler. Teknoloji ile ilişkinizde ona örnek olun.
Teknoloji kullanımı ile ilgili yazılı bir sözleşme yapın ve imzalayın. Çocuğunuzun ihtiyaçlarını ve taleplerini dinleyerek ortak kurallar belirleyin ve çocuğun sözleşmeye uymadığı takdirde nasıl bir sonucun yaşanacağını sözleşmenin içerisinde belirtin.
Teknoloji ile ilgili koyduğunuz kurallar konusunda istikrarlı olun. Bir ebeveyn kural koyuyor ama diğeri kuralları esnetiyorsa çocuğun o kuralı takip etmesi zorlaşır. Aynı şekilde, kural bazen geçerli oluyor bazen olmuyorsa kural özelliğini kaybeder.
Tüm bu alınacak önlemler çocukla işbirliği içinde hayata geçirilmeli, çocuklara nedenleri açıklanmalıdır. Çocukla karşılıklı işbirliği içinde alınmayan önlemler ebeveyn-çocuk arasında çatışmalara yol açabilir ve ilişkiyi zedeleyebilir. Ayrıca çocuğun sınır ve kurallara uymaya karşı çıkmasına neden olabilir.
Ekran maruziyeti hakkındaki bu yazı dizimiz asla teknolojiyi hedef almamaktadır. Bilim ve teknoloji biz istesek de istemesek de ivmelenerek yol almaktadır. Bizlerin bu ikiliyi geriden takip etmesi söz konusu bile olamaz, öte yandan kendimizi, ailemizi, geleceğimiz olan çocuklarımızı da teknolojinin yıkıcı yan etkilerden korumak birincil görevimiz olmalıdır.
