Sevgili okuyucularımız bu hafta sizlerle çok sorulan bir konuyu,
birden fazla işyerinde çalışan bir sigortalı işçinin SGK dan prim
iadesi alıp- alamayacağını sizlerle paylaşacağız.

BİRDEN FAZLA İŞYERİNDE ÇALIŞANLAR SGK’DAN PRİM İADESİ ALABİLİR Mİ?
 Bu konudaki okuyucumuzun sorusu şöyle: 'Aynı işverenin üç ayrı
şantiyesinde mühendis olarak çalışıyorum. Üç işyerinden de SGK primi
yatıyor. SGK’ya yatan 30 günü aşan primlerin iadesini alabilir miyim?
Faruk K.'
Aynı ayda birden fazla işyerinde çalışan sigortalılara SGK’nın prim
iadesi alabilmeleri için birden fazla işyerinden bildirilen prime esas
kazanç toplamının ilgili aydaki prime esas kazanç üst sınırını aşması,
bu sürelere ilişkin primlerin ödenmiş olması ve sigortalının aşan
kısma isabet eden tutarın (sigortalı hissesine isabet %15’lik kısmın)
iadesi hususunda ilgili SGK Müdürlüğüne dilekçe ile başvurması
gerekiyor.
Prime esas kazanç üst sınırı yıllar itibariyle, kimi yıllarda altı
aylık periyotlar halinde belirlenmiş olup, üst sınır 2023/Ocak ila
Haziran aylarında 75.060,00 TL, 2023/Temmuz ila Aralık aylarında
100.608,90 TL, 2024/Ocak ve sonrası için 150.018,90 TL’dir. Bu
bakımdan SGK’dan prim iadesi alınabilmesi için e-Devlet üzerinden
alınacak hizmet dökümünde aynı aya ait farklı işyerlerinden
bildirilmiş prime esas kazançların toplanması ve toplam kazanç tutarı
prime esas kazanç üst sınırı aştığı takdirde prim iade başvurusunda
bulunulması gerekiyor.
Burada dikkat edilmesi gereken nokta ise birden fazla işyerinden
bildirilen hizmetlere ilişkin SGK bildirimlerinin yapıldığı
işyerlerinin farklı illerde kurulu olması halinde bu hizmetlerin
gerçek olup olmadığının tespiti için durum SGK’nın denetim ve
kontrolle görevli memurlarına sevk edilmektedir.
Haliyle, çalışanların denetime tabi tutulmasını gerektirecek
başvuruları, çalışan ve işveren arasında olumsuz durumların
yaşanmasına sebebiyet verebildiğinden, iade başvurusundan önce
işverenlere bilgi verilmesi veya iade başvurusunun hizmet akdi sona
erdikten sonra yapılması hususu da göz önünde bulundurulmalıdır.
Diğer taraftan, hizmet dökümüne yansıyan hizmet sürelerine isabet eden
primlerin işverenlerince ödenmemiş olması da mümkün olabilmektedir. Bu
durumda birden fazla işyerinden bildirilen kazançlar üst sınırı aşsa
bile prim ödemesi yapılmadığından, prim iadesi de yapılmayacaktır.
Primlerin ödenmiş olması durumunda ise zaman aşımı süresi 10 yıl
olduğundan, iade için 10 yıllık sürenin de geçirilmemesine dikkat
edilmelidir.
  Sevgili okuyucularımız çok konuşulup-tartışılan bir konudan da
kısaca bahsetmek istiyorum. Memurlara yapılan 2023 Temmuz ve 2024 ocak
ayındaki seyyanen zamlardan memur emeklilerinin mahrum edilmesi.
  2023/Temmuz ayından geçerli olmak üzere tüm memurlara 8.077 TL
tutarında seyyanen zam yapılmış, 2024/Ocak ayındaki % 49,25’lik
artışın ardından seyyanen zam 12.055 TL’ye ulaşmıştır.
Ne var ki seyyanen zamdan sadece damga vergisi kesintisi yapıldığından
seyyanen zam karşılığı ödenen ücretler kök ücrete dahil edilmemiştir.
Haliyle seyyanen zam nedeniyle ödenen ücretler emekli aylığına
yansıtılmadığı gibi emekli ikramiyesinin hesabında da dikkate
alınmamaktadır.
Diğer taraftan memura yapılan zamlar evvelce memur emeklisine de
yapılmakta iken muhtemelen EYT yasası sonrası Hazineye gelen yük de
dikkate alınarak Maliyeden izin çıkmayınca, memura yapılan seyyanen
zam memur emeklisine yapılmamıştır.
Neticede, memur ve memur emeklisinin arasındaki maaş farkı seyyanen
zamla birlikte katlanarak artmıştır. Memur maaşlarına her altı ayda
yapılacak zammın seyyanen zamma da yapılacak olmasına rağmen seyyanen
zammın emekli aylığına yansıtılmaması nedeniyle, memurun emekli olması
halinde mevcut maaşı ile emekli maaşı arasındaki uçurum ilerleyen
süreçte daha da artacaktır.
Kamudaki memur kadrosunun kısıtlı olduğu dikkate alındığında yeni
memur alımlarının yeni bir kadro ihdas edilmediği takdirde anca mevcut
memurların emekliye sevk edilmesiyle mümkün olacağı, yeni bir kadro
ihdas edilse bile ihdas edilen kadro sayısının da sınırlı sayıda
olacağı aşikardır.
Memurların re’sen emekliye sevk edilmeleri 65 yaşını doldurdukları
tarih itibariyle yapılmakla birlikte evvelce emeklilik hakkını
kazanmış memurlar 65 yaşını beklemeksizin emeklilik yaşını
doldurduktan sonra veya birkaç yıl daha çalıştıktan sonra kendi
istekleriyle emekliye ayrılabilmekteydi.
Sosyal güvenlik mevzuatına baktığımızda 8/9/1999 öncesi işe girmiş
devlet memurlarının, yaşına bakılmaksızın kadınlarda 20 yıllık (7.200
gün), erkeklerde 25 yıllık (9.000 gün) çalışma sürelerini tamamlamış
olmaları halinde, sonrasında işe girenlerin ise 9.000 prim gün
sayılarını ayrıca kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaşını doldurmaları ve
istekleri halinde emekliye ayrılmaları mümkün.
Gelinen noktada ise emekli aylığına hak kazanmış olsa da memur ve
memur emeklisi arasındaki bugün itibariyle % 50’lere varan maaş farkı
düşürülmediği sürece, mevcut ekonomik şartlar dahilinde memurların 65
yaşından önce emeklilik başvurusunda bulunmaları pek de mümkün
gözükmüyor.
Bunun doğal sonucu olarak da kamuda görev alabilmek için KPSS
sınavlarına hazırlanan gençlerin veya atanamayan öğretmenlerin kamuda
görev almaları her geçen gün daha da zorlaşmaktadır.
Sonuçta memura verilen zamların memur emeklisine de verilmesine
yönelik evvelce yapılmış düzenlemelerin tüm bu kritik noktalar göz
önünde bulundurularak ve bütçe imkanları çerçevesinde yansıtılması
gerektiği kanaatindeyiz. Ancak tekrar ediyorum bütçe imkanları
çerçevesinde, Zira son bir yıldaki piyasadaki fiyat artışlarında EYT
kapsamında milyonlarca kişinin emekli yapılmasının etkisi  çok.Keşke
EYT konusunda  bu kadar ısrarcı olunmasaydı. Bu edele,bütçe
imkanlarının elverdiği ölçüde memurlara verilecek  daha uygun zammın
memur emeklilerine de  verilmesinin daha iyi olacağı kanaatindeyiz.
      Sevgili okuyucularımız Aksaray daki emeklilik ofisimizde  SGK
ile ilgili konularda ve yurt dışında yaşayan vatandaşlarımızın hizmet
borçlanmaları ve emeklilik konularında yardımcı olunmaktadır. İrtibat
telefonu 0 532 541 02 70. Gelecek hafta yeni güncel konularda buluşmak
üzere hoşça kalın.