Yunanca "phylax" kelimesinden gelen ve "korumak, izlemek" anlamını taşıyan profilaksi, herhangi bir hastalığı önlemek anlamına gelmektedir. Demir eksikliği ise, dünya çapında en yaygın beslenme eksikliği ve kansızlık nedenidir. Özellikle gelişmekte olan ülkelerde iki milyardan fazla insanı etkilediği tahmin edilmektedir, etkilenen grubun çoğunluğu okul öncesi çocuklar ve kadınlardır.
   Gelişmekte olan ülkelerde çocukların yaklaşık %40-50'si demir eksikliğinden muzdariptir. Türkiye'de ise çocuklarda demir eksikliği görülme sıklığı %6,5 ile %42 arasında değişmektedir.
   Düşük demir depoları (erken doğum, düşük doğum ağırlığı, annede yetersiz demir depoları…), artan demir gereksinimi, düşük demir içerikli gıdalarla beslenme ve düşük sosyoekonomik durum erken çocukluk döneminde demir eksikliğine yol açabilecek faktörler arasındadır.
   Erken çocukluk dönemindeki demir eksikliği beyin gelişimini geri dönüşümsüz olarak olumsuz etkiler. Demir eksikliği tedavi edilmediğinde, iştahsızlık, halsizlik, huzursuzluk ve uyku bozukluğu, büyüme-gelişim geriliği, zayıflamış bağışıklık, düşük zekâ seviyesi, dikkat dağınıklığı ve okul başarısızlığı gibi durumlar ortaya çıkabilir. 
  Erken çocukluk döneminde demir eksikliğini önlemek için, yüksek demir içeriğine sahip uygun gıdalarla beslenme ve demir takviyesi önerilir.
  Dünya Sağlık Örgütü, kansızlık görülme oranının fazla olduğu ülkelerde veya beslenme ile demir alımı yetersiz olan bebeklerde demir takviyesi önermektedir. Ülkemizde 2004 yılından bu yana erken doğan bebeklerde beslenme ve demir durumuna bakılmaksızın yaşamın ikinci ayından itibaren demir takviyesi önerilirken, zamanında doğan bebeklerde dördüncü aydan itibaren en az bir yaşına kadar demir takviyesi önerilmektedir.
   Sağlık Bakanlığı, Aile Hekimliği Merkezlerinde bebeklere halk arasında kan ilacı olarak bilinen demir damlalarını ücretsiz olarak sağlamaktadır.
  Sevgili anne, babalar ve bakım verenler çocuklarımıza bebeklik çağlarında yapacağımız bu ufak dokunuşun hayatlarının geri kalanına etkisini ne kadar anlatsak azdır. Devletlerin günümüzde en değerli kaynağı ne petrol ne doğal gaz ne de başka bir değerli mineraldir, en değerli kaynak sahip oldukları yetişmiş, eğitimli ve zeki nesillerdir. Nesillerin ortalama zekâ seviyesini belirleyen önemli etkenlerden biri de bebeklik çağında alınan bu demir takviyesidir. Demir gibi bir Türkiye için çocuklarımızın demir proflaksilerini ihmal etmeyelim.
                                                                                              Sağlıklı günler dilerim.


2.11.2025 14:09:00

Uzm.Dr. Turan Laçinbala

BEBEKLERDE DEMİR PROFLAKSİSİ

BEBEKLERDE DEMİR PROFLAKSİSİ