Bu terimler ve deyimler genellikle; çocukluğumda Aksaray’da duyduğum ve bizzat kullandığım terimlerdir.
Adana yöresiyle ortak özellikler taşıyan bu sözcükleri büyüklerimiz halen kullanırlar.
Peşkir /Havlu
Adamı kinkdirme/ Adamı kızdırma
Dölek dur/Doğru dur
Bibi /Hala
Döşşek /Yatak
Piron /Çatal
Sırkıt/ Sızdır
Gayma /Para
Carı/ Çabuk
Tomofil……Araba
Zembelek…..Kapıkolu
Panga…Banka
Çerletmek… Üzmek
Cakırdamak..Gevezelik
Acer………Yeni
Çemkirmek..Bağırmak
Zınarmak…Caymak
Palayış…….Kevgir
Ayakyolu…Tuvalet
Başefendi….Müdür
Guşane…….Tencere
Aşene………Mutfak
Vızıldak……..Topaç
Urba………..Elbise
İşlik………..Gömlek
Mapus…..Mahkum
Cara…Sigara
Cızırdamak…Ağlamak..
Seme………Salak
Olçum…..Şimarık
Cücük..Civciv
Palli….Köpek yavrusu
Çatal…….Küp
Bocut..Testi
Helke……Kova
Hereni….Kazan
Çimmek..Yüzmek
Çödürmek..İşemek
Cıvdırmak..Çıldırmak
Herif…..Koca
Kupa……Bardak
Hedaye……..Hediye
Ceyran..Elektrik
Velesbit…Bisiklet
Yarenlik……Sohbet
Kingirdemek..Gülmek
Çömçe…..Kepçe
Çıdırgı….İnce odun parçaları.
Sıracalı…Hastalıklı
Gidişmek…Kaşınmak
Sekte……Tabure
Gada……Dert
Entari…….Elbise
Sokranma..İsteksizlik
Parpılama…Azarlama
Ellam……Herhalde
Sıracalı..İşe yaramaz
Sıdalanma….Nazlanma
Tırkınlı…..Hastalıklı
Mefta…...Cenaze
Dıkmak…Sokmak
Günaşık…. .Ayçekirdeği
Zahra…Buğday
Kelem….Kavun
Hamam damı…Banyo
Hela..Tuvalet
Hacıbaba..Leylek
Kısmır…Cimri
Asbap…Giysi
Bıldır…Geçen yıl
Boydak….Yalnız
Carı…Çabuk
Dulda….Kuytu yer
Ellam…Herhalde
Fişgene..Salyangoz
İşlik…Gömlek
Kerme..Tezek
Kırı..Eşek yavrusu
Lavgar…Boşa konuşan
Mat…..Salça
Mısırga…Hindi
Müzevirci..Laf taşıyan
Ödlek..Korkak
Şaplak…Tokat
Şalak..Olmamış kavun
Yağlık…Mendil
Yamtirik…...Eğri büğrü
Zobu …..İri yarı adam
Gidişmek…Kaşınmak
Şifemek…Gaz vermek
Habi sös lan/Ha bir sus lan
Sıdalanmak/ Tasalanmayla karışık nazlanmak
Bazı deyimler ise şöyle:
Allı evlenmiş,Güllü gelin olmuş…… (İş işten geçmiş)..
İşe dıkmak……İşe sokmak Yanı Karadan gelesi/ Çıban çıkası
Eşşek gitti sıpa geldi……… (Haybeye gitti geldi)
Gadasını aldığım……………….(Derdini aldığım)
At yıkılır adam ölür…………….(Başa gelen çekilir)
Daşmış Davutoğlu musun?………(Davut oğulları kadar zengin misin?)
Türkü çığırmak
Öllüğün körü
Demez komaz ol.
Carı gel
Yağmazsan da gürle
Eşşek kadar adam
Kafa kafa değil, Hacı Osman’ın otluğu.
Ocağı yanasıca.
Yanıkaradan gelesi.
Gözlerin berelsin.
Erişmeyesice
Adı kara yerden gelesice.
Ağır otur batman kalk.
Beşlik simit gibi kırışma.
Not: Bu yazımda katkılarını gördüğüm Sayın; Saliha ve Muazzez Toprak hanımefendilere çok teşekkür ederim.