21 Haziran Dünya ALS günü nedeniyle Aksaray Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nöroloji uzmanlarından Dr. Reyyan Ezer, hastalığa dikkat çekmek, duyarlılık ve farkındalık yaratmak üzere bir bilgilendirme açıklaması yaptı.
Uzman Dr. Reyyan Ezer; ?Amiyotrofik Lateral Skleroz hastalığı (ALS), motor nöron hastalığı olarak da isimlendirilir, istemli kas hareketlerini kontrol eden sinir hücrelerinin hastalığıdır. ALS ilk olarak bacakları, kolları ve/veya boğaz ve ağız kaslarını etkiler . Hastalık ilerledikçe bütün istemli kasları etkiler, sonucu da felçtir. Çoğunlukla ortalama 3 -5 yıl süreyle hızlı ilerler. Kalıtım yoluyla geçişi seyrektir? dedi.
Hastalığın genelde 50 yaş üstü ve erkeklerde daha sık görüldüğünü söyleyen Nöroloji Uzmanı Ezer, ?Sebebi genellikle bilinmez. Şu an için kesin bir çevresel faktör gösterilememekle beraber genetik faktör bildirilmiştir, bazı hastaların aile geçmişinde vardır.
Ezer, ALS hastalığın sadece kaslarda erime ve güçsüzlük ile kendini gösterirken kişinin duysal veya zihinsel fonksiyonlarında herhangi bir kusura yol açmaz.
ALS HASTALIĞININ BELİRTİLERİ
Ezer, Amiyotrofik Lateral Skleroz (ALS) hastalığının belirtilerini de şu şekilde anlattı.
?Hastalığın İlk belirtileri el kaslarında erime ve güçsüzlük olarak karşımıza çıkar. Yazı yazmada zorlanma, düğme ilikleme gibi aktiviteleri yapamama gibi zorluklarla karşılaşılır. Bunun yanısıra bacaklarda güçsüzlük sonucu yürüme zorluğu, yutma kaslarının tutulumu sonucu yutmada zorluk, konuşma kaslarının tutulumu sonucu konuşmada zorluk ile de başlayabilir. Sık karşılaşılan bir başka bulgu halk arasında seğirme olarak bilinen vücudun çeşitli yerlerinde görülen istemsiz kas hareketleridir. Başlangıçta belli belirsiz olarak başlayan şikayetler giderek ilerler ve diğer vücut kaslarında da görülmeye başlar. İlerleyen vakalarda hareketin giderek azalması, konuşma kaybı, fonksiyon göremeyen kaslarda sertleşme(spastisite) , nefes almayı sağlayan kasların da tutulmasıyla solunumun zorlaşması ve kaybı meydana gelir. Hastalığın iyice ilerlemesiyle hasta tamamen yatağa bağımlı olur. Tanı konduktan sonraki ortalama yaşam süresi 3-5 yıldır´ dedi.
ALS HASTALIĞININ TANISI ve TEDAVİSİ
Ezer, hastalığın tanısı hastanın ayrıntılı olarak dinlenmesi, muayene ve EMG (elektromyografi)´de kaslarda oluşan harabiyetin belirlenmesi ile konur. Şu an için kesin bir tedavisi yoktur ancak araştırmalar devam etmektedir. Riluzol adlı ilacın sinir harabiyetini yavaşlatarak hastaların yaşan süresini uzattığı bilinmektedir. Ayrıca fizyoterapi ve hastalık sırasında oluşan depresif yakınmalar nedeniyle psikolojik yardım almak da gereklidir. İlerleyen vakalarda solunum desteği için bazı aygıtlar kullanılmakta veya trakeotomi denen nefes borusuna delik açma işlemi uygulanmaktadır. Uygun destek koşullarının sağlanmasıyla yaşam süresi oldukça uzun olan hastalar mevcuttur. Bunun en bilinen örneği 1960´lı yıllarda hastalığa yakalanan ve hala yaşayan ünlü fizikçi Stephen Hawking´dir
ALS HASTALIĞININ KESİN TEDAVİSİ YOKTUR
Ezer, ?ALS hastalığının tanısı uzun bir süreçtir. Şikayetlerin başlaması ile tanı konulması arası uzun zaman alır. Hastalar başlangıçta şikayetlerini fazla önemsemezler, sonrasında ise uzun bir süre başka hastalıklar düşünülerek araştırılırlar. Bu nedenle yukarıda bahsedilen durumların varlığında nöroloğa başvurmak gereklidir. Bir diğer sorun ise şu an için kesin tedavisi olmayan bu hastalığı tedavi ettiğini iddia ederek hastaları maddi ve manevi açıdan suiistimal eden kişilerin varlığıdır. Bu gibi durumlarda hastalığın tedavisi ile ilgili güncel bilgileri akmak için Nöroloji uzmanından bilgi almalarını öneririm´ dedi.
