9-11 Ekim 2025 tarihleri arasında Aksaray Üniversitesi (ASÜ) ev sahipliğinde düzenlenen III. Türk-İslam Siyasi Düşüncesi Kongresi gerçekleştirilen açılış töreniyle başladı.
Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimleri (İİBF) Konferans Salonu'nda düzenlenen III. Türk-İslam Siyasi Düşüncesi Kongresi bu yıl "21. Yüzyılda Türk Düşüncesi" temasıyla gerçekleştirildi. Kongrenin açılış programına ASÜ Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Ömer Köse, Genel Sekreter Ahmet Bülbül, akademisyenler ve öğrenciler katıldı. Açılışta konuşan ASÜ Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Ömer Köse, Türk-İslam düşüncesinin tarihsel mirasının çağdaş bir bakışla yeniden ele alınmasının büyük önem taşıdığını söyledi. Prof. Dr. Köse, kongre serisinin ilk toplantısının 2015 yılında yine Aksaray Üniversitesi'nin ev sahipliğinde "Teşekkül Devrinden 18. Yüzyıla Türk-İslam Siyasi Düşüncesi", ikincisinin ise 2017 yılında Dumlupınar Üniversitesi'nde "18. Yüzyıldan Günümüze Türk-İslam Siyasi Düşüncesi" temasıyla gerçekleştirildiğini hatırlattı.
Türk-İslam siyaset felsefesi gelecek nesillere aktarılacak
Bu yılki kongrenin "21. Yüzyılda Türk Düşüncesi" temasıyla düzenlendiğini belirten Prof. Dr. Köse, etkinliğin kadim Türk-İslam medeniyetinin siyasi, düşünsel ve kültürel birikimini günümüz perspektifinden değerlendirmeyi amaçladığını kaydetti. ASÜ Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Köse, kongrenin genel hedeflerini ise şu şekilde sıraladı: "Türk düşüncesinin günümüz ve geleceğin sorunlarına yaklaşımını tartışmak ve yeni fikir ufuklarını teşvik etmek, Türk düşünce tarihini dönemsel perspektiflerden ele alarak siyaset ve yönetim felsefesi geleneğine ışık tutmak, Türk siyaset ve yönetim düşüncesinin ihmal edilmiş bir araştırma alanı olduğuna dikkat çekmek, Türk-İslam düşünce tarihi boyunca etkili olmuş düşünür ve ekollerin özgün yönlerini ortaya koymak." Kongrenin yalnızca akademik bir buluşma olmadığının altını çizen Prof. Dr. Ömer Köse, etkinliğin Türk-İslam siyaset felsefesinin yeni nesillere aktarılması ve bu alandaki araştırmaların derinleşmesi açısından önemli bir fırsat sunduğunu söyledi. Prof. Dr. Köse, "Katılımcılarımızın katkılarıyla Türk düşünce geleneğinin özgün yönlerini ortaya koyacak, yeni araştırma ve iş birliklerine zemin hazırlayacak, Aksaray Üniversitesi'nin bilimsel üretkenliğine değerli bir katkı sunacağız" dedi. Kongrenin kapsamına da değinen Prof. Dr. Köse, Türk düşüncesinin çağdaş meseleler karşısındaki yaklaşımları ve çözüm önerilerinin ana ekseni oluşturduğunu, ayrıca kadim dönemlerden günümüze uzanan medeniyet tasavvurunu ele alan çalışmaların da programda yer aldığını da sözlerine ekledi.
Fikirler devletlerin ve toplumların geleceğini şekillendiriyor
Kongre Düzenleme Kurulu Başkanı ASÜ İİBF Siyaset ve Kamu Yönetimi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Akıncı, düzenlenen III. Türk-İslam Siyasi Düşüncesi Kongresi'nin hayırlara vesile olmasını dileyerek, katılımcılara desteklerinden dolayı teşekkür etti. Fikirlerin devletlerin ve toplumların geleceğini şekillendirmede büyük bir role sahip olduğunun altını çizen Prof. Dr. Akıncı, "Ne yazık ki dünya, her geçen gün bize daha çok kötü yüzünü gösteriyor. İki yıldır televizyonu açamaz hâle geldik; gözlerimizin önünde bir soykırım yaşanıyor. İklim değişiyor. Bir yanda seller tüm yıkıcılığıyla hayatları altüst ederken, diğer yanda kuraklığın neden olduğu yangınlar doğayı yok ediyor. Sularımız, soluduğumuz hava, çocuklarımızı büyüttüğümüz çevre kirleniyor. İnsanlık, daha yaşanabilir, umutla uyanılan, çocukların katledilmediği; demokrasi, insan hakları ve özgürlük kavramlarının gölgesinde soykırımların yaşanmadığı bir dünya özlemi taşıyor. Açıkça söylemek gerekirse, dünya alternatif bir gelecek projesine ihtiyaç duyuyor.
Bildiğimiz kavramlar, bize ezberletilen Batılı değerler anlamını yitirdi. Artık günü açıklayamıyor, geleceğe yön veremiyor. Bu nedenle tarihsel birikimimizi yeniden sorgulayan ve geleceğe dair bir perspektif sunan kongre yapma kararı aldık" dedi.
Yapay zekâ günümüzde insanların hayatına yön veriyor
Sosyal bilimlerin düşünce dünyası, tarih bilincinin ışığında bugünü anlamlandırma ve geleceğe yön verme çabası olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Akıncı, "Bizler, geçmişte hüküm sürdüğü topraklarda barışın ve huzurun simgesi olmuş bir milletin mirasçılarıyız. Kemal Tahir'in de dediği gibi, 'Tarih insanın şuurunda, ruhunda ve davranışlarında etkisini aralıksız sürdürür.' O hâlde, insanlığın özlemini duyduğu dünyayı inşa etme sorumluluğuna da biz sahibiz. Bunu başaramasak bile, düşleyerek, düşünerek ve bir yol haritası çizerek denemek zorundayız. Eskiler, 'Değişmeyen tek şey değişimdir' derlerdi. Ancak değişimin hızı artık öyle arttı ki; sanırım bu söz de hükmünü yitirdi; değişim bile değişti. Bir zamanlar bir asra yayılabilecek dönüşümler, bugün beş-on yıl içinde gerçekleşiyor" diye konuştu. Günümüz dünyasında yapay zekanın insanların hayatını şekillendirmede büyük rol oynadığını kaydeden Prof. Dr. Akıncı, sözlerini şu şekilde sürdürdü: "Günümüzde herkesin dilinde aynı kavram var: Yapay zekâ. Artık buzdolabının resmini çekip akşama ne pişireceğini soran ev hanımları da, manavda karpuz seçerken faydalanan gençler de, akademik çalışmalarında araştırmacılar da bu aracı kullanıyor. Yapay zekâ şiir yazıyor, seçim modelleri öneriyor, siyasal sistemleri analiz ediyor. Daha bir yıl öncesine kadar çoğumuzun adını bile bilmediği bu teknoloji, insanı, toplumu ve kurumları köklü biçimde dönüştürüyor. Karamsar bir tablo çizmek istemem; amacım korkutmak değil. Ancak geleceğimizi düşünmek zorundayız. Bu meseleleri akışına bırakamayacağımız kadar ciddiye almalıyız. Dostane ilişkiler geliştiremediğimiz yapıların, rakip devletlerin bu konulara bizden önce eğildiğini, gelişmelere yön verdiğini ve hedeflerine doğru ilerlediklerini görüyoruz. Bu da bize, fikir üretmenin, düşünceyi eyleme dönüştürmenin ve geleceği birlikte inşa etmenin ne kadar önemli olduğunu bir kez daha hatırlatıyor." Açılış konuşmalarının ardından oturumlara geçildi. 21. Yüzyılda Türk Düşüncesi Kongresi 11 Ekim 2025 tarihine kadar devam edecek.